پایان نامه سينمای ممنوعه در ايران پس از انقلاب اثر محمد صادق اسفندياری

چکیده

خطوط قرمز، از ملزومات حکومت است. بنابراین در طول تاریخ نمی­توان حکومتی سراغ کرد که عاری از خطوط قرمز باشد. حتی در مکاتب اندیشه­ای که مدعای آزادی مطلق دارند نیز با ژرفنگری می­توان خطوط قرمزی را عیان کرد. این خطوط، نااندیشیدنیهای هر حکومت، جامعه و حتی تفکر را مشخص می­ کنند. از آنجا که حکومتها ابزار اعمال زور دارند، راهکارهایی برای جلوگیری از بیان نااندیشیدنیها و در صورت بیان، مجازاتهایی برای جلوگیری از تکرار پیشبینی می­ کنند. در میان حکومتها نیز مراتبی از سختگیری در تعیین حدود نااندیشیدنیها به چشم می­خورد. از بین انواع مختلف حکومتهای موجود، دایره اندیشیدنیها در حکومتهای ایدئولوژیک تنگتر است.  بررسی نااندیشیدنیهای جامعه ایران در عرصه سینما که در سینمای ممنوعه تجلی می­یابد، مهمترین هدف این رساله است. سینمای ممنوعه قسمتی از سینما است که فیلمهای آن از نااندیشیدنیهای یک جامعه محسوب می­شود. فیلمهای ممنوعه فیلمهایی هستند که به لحاظ محتوایی مسایلی را مطرح می­ کنند که حکومت از طرح آنها در فضای عمومی جامعه ممانعت بعمل می­آورد. بنابراین بایستی بین سینمای ممنوعه و سانسور تمایز قائل شد. فیلمهای ممنوعه فیلمهایی هستند که با اعمال نهایت سانسور هم امکان نمایش پیدا نخواهند کرد. بررسی نااندیشیدنیهای جامعه ایران در عرصه سینما که در سینمای ممنوعه تجلی می­یابد، مهمترین هدف این رساله است.  روش تحقیق، استفاده از روش های اسنادی و تحلیل محتوا در مورد فیلمها است و در بخش ادبیات نظری از نظریات بوردیو استفاده شده است. بوردیو مانند سایر متفکرانی متأثر از مارکسیسم، بازتولید را از جنبه­ های مهم حفظ حکومت برمی­شمرد. بر طبق نظریات بازتولیدی، حکومت برای حفظ سلطه، ارزشهایش را از طرق مختلف بازتولید می­ کند؛ بگونه­ای که شهروندان تحت سلطه آن حکومت این ارزشها را درونی کرده و مشروع می­پندارند. فرایند بازتولید تا جایی ادامه می­یابد که هر اندیشه ناقض اصول بنیادین یک حکومت، به عرصه نااندیشیدنیها سوق پیدا می­ کند و ذهن جامعه خودبخود دیگر به آنها نمی­اندیشد.  بوردیو برای تحلیل نظام بازتولید، نظریه خشونت نمادین را مطرح کرده است. خشونت نمادین به معنای تحمیل نظامهای نمادها و معناها (یعنی فرهنگ) به گروه­ها و طبقات است؛ به نحوی که این نظامها به صورت نظامهایی مشروع تجربه شوند. مشروعیت موجب ابهام و عدم شفافیت روابط قدرت می­شود و بدین ترتیب تحمیل یاد شده با با موفقیت انجام می­گیرد. اما بوردیو اضافه می­ کند که فرایند بازتولید لزوماً تکرار همواره موفقیت­آمیز یک دور مطلوب تحمیل ارزشها به نفع حکومت نیست. انسانها و گروه هایی می­توانند در توهم ارزشهای مشروع وقفه ایجاد کنند و از این طریق وسایل توقف در یا نابودی نوعی از سلطه را فراهم آورند.  تحقیق حاضر از منظر سینما به نااندیشیدنیهای حکومت جمهوری اسلامی پرداخته و نشان داده تنگ کردن هر چه بیشتر خطوط قرمز نااندیشیدنیها، چه تبعاتی برای سینمای ایران به همراه دارد. این تحقیق، با تفکیک بین فیلمهای ممنوعه و فیلمهای دوگانه- فیلمهایی که مدتی توقیف بوده ولی بعداً اکران شده ­اند یا فیلمهایی که در میانه اکران از پرده پایین کشیده شده­اند، هر دو گونه را بررسی کرده است. ضمن اینکه تحقق هدف اصلی نظام توقیف- عدم دسترسی عمومی به فیلمهای ممنوعه- ر ا که با استدلال وجود شبکه گسترده و به نوعی غیرقابل مهار سینمای زیرزمینی به چالش کشیده است.

مشخصات فایل:
عنوان: سينماي ممنوعه در ايران پس از انقلاب
مولفین:  محمد صادق اسفندياری
ویرایش: –
ترجمه: –
تعداد صفحات: 136
زبان: فارسی